Je kent het wel. De kinderen zijn bij oma aan het logeren en opeens heb je zeeën van tijd. Een stemmetje in je achterhoofd zegt: “Kom nu eindelijk eens van die bank af en geef het huis een goede beurt. Nou lopen ze tenminste niet in de weg.” Je zucht en kijkt om je heen. Nee joh, dat zit toch wel goed? Kan volgende week ook nog wel. En anders de week daarop. Je pakt de afstandsbediening en nestelt je nog eens dieper in het kussen. Je hebt wel betere dingen te doen, je favoriete tv-programma staat op het punt te beginnen!

Zo is het eigenlijk ook met het op orde houden van de digitale veiligheid. Het is helemaal niet leuk om je daar mee bezig te houden en het liefst stel je het zo lang mogelijk uit. Totdat de harde realiteit je inhaalt en je met de neus op de feiten drukt… Tja, als het risico bestaat dat er ongelukken gebeuren omdat je je kont niet meer kunt keren, dan wordt het echt tijd om actie te ondernemen.

Waar hebben we het eigenlijk precies over als het gaat om digitale veiligheid? Je kunt te maken krijgen met ransomware, ook wel gijzelsoftware genoemd, die je computer en/of gegevens die daar op staan, blokkeert waarna je alleen tegen betaling je computer weer kunt ‘bevrijden’. Phishing, hacking, cryptojacking en spoofing zijn eveneens reële gevaren. Je zou bijna denken dat het gaat om namen van populaire games maar het is wel degelijk serieuze business.

Ik strooi even met wat cijfers. Volgens onderzoek van verzekeraar Hiscox (Hiscox Cyber Readiness Report 2019) heeft in 2019 meer dan 50% van de Nederlandse bedrijven en overheidsinstellingen te maken gehad met cyberaanvallen. De schade per incident betreft gemiddeld maar liefst € 300.000. En dat is dan nog maar een gemiddelde, er zijn uitschieters bekend die in de miljoenen lopen. Daar kun je heel vaak van op vakantie gaan!
Het is een misverstand dat cybercriminaliteit alleen grote bedrijven treft. Voor hackers is het helemaal niet relevant hoe groot je bedrijf is, alleen hoe makkelijk ze toegang kunnen krijgen tot jouw IT-systeem. Wat dat betreft zijn het net muizen, die gaan net zo lang de huizen langs tot ze ergens een gaatje hebben gevonden, of het nou een rijtjeshuis is of een villa. En heb je niet goed schoongemaakt dan is het helemaal ‘vrijheid blijheid’ en slaan ze hun slag. Steeds meer midden- en kleinbedrijven zijn dan ook slachtoffer van cybercriminaliteit. En dat is niet zo vreemd want juist deze bedrijven nemen volgens de Risicorapportage Cyberveiligheid van het Centraal Planbureau (2020) minder vaak veiligheidsmaatregelen.

Hoe zit dat op de werkvloer? Uit het onderzoek Veilig Online 2020 – medewerkers bedrijfsleven (Ministerie van Economische Zaken) komt naar voren dat medewerkers in alle groepen – inclusief ICT-verantwoordelijken - zich over het algemeen weinig zorgen maken over digitale veiligheid. Met name medewerkers in het klein-MKB schatten de kans dat ze schade ondervinden als gevolg van digitale risico’s relatief laag in (onder de 10%). Tegelijkertijd zijn zij, in vergelijking met grotere bedrijven, minder positief over hun kennisniveau. Daar staat weer tegenover dat ze wel vaker acties ondernemen om hun online veiligheid te verbeteren: van het gebruiken en updaten van antivirussoftware tot het maken van back-ups. Het is dus niet zo dat er niets gebeurt. In huis loop je af en toe voor de show ook wel met een doekje rond zodat het ‘op het oog’ weer netjes is maar na verloop van tijd beginnen je kinderen toch echt te klagen over de tafel die een beetje begint te plakken.

Nog iets wat een rol speelt: als gevolg van de coronacrisis zijn we allemaal veel meer thuis te vinden. Leuk, dat ‘nieuwe werken’, maar ondertussen wordt je huis stiekem wel een puinhoop en raak je het overzicht enigszins kwijt. Zo is het ook bij het digitale werken. Superfijn dat er dankzij allerlei technische hulpmiddelen zo veel kan, maar juist doordat je overal, vanaf alle mogelijke devices, toegang moet hebben tot je bestanden, loop je ook meer risico. Alleen ben je je daar niet altijd van bewust.

Nog los van kwaadwillende hackers is een ongeluk zo gebeurd. Een van je kinderen kan zomaar een kop koffie omgooien op je laptop. En zo is er maar één verkeerde handeling voor nodig om bestanden definitief te verwijderen. Met de juiste voorzorgsmaatregelen ben je aanzienlijk beter beveiligd tegen hackers én ben je verzekerd van back-ups van essentiële bestanden (tot maar liefst zes jaar terug). Dan ga je als IT-manager iedere dag toch een stuk geruster slapen!